Na początek trochę informacji podstawowych. Matura dawniej nazywana była „egzaminem dojrzałości”. Skąd taka nazwa? W języku łacińskim słowo „maturus” oznacza dojrzały. Zakładano, iż osoba, która zda maturę, jest gotowa do podjęcia zadań zawodowych lub edukacyjnych typowych dla osób dorosłych. Współcześnie inaczej postrzega się ten egzamin. Egzamin maturalny to egzamin państwowy, który sprawdza wiadomości i umiejętności określone w standardach wymagań egzaminacyjnych. Twoi nauczyciele dobrze znają te wymagania i pewnie robią wszystko, aby dobrze Cię w tym zakresie przygotować.
Powszechnie uważa się, że matura świadczy o uzyskaniu wykształcenia średniego. Jest to błędne przekonanie. Dokumentem poświadczającym wykształcenie średnie jest świadectwo ukończenia szkoły średniej. Matura jest natomiast przepustką na studia wyższe. Wynik uzyskany na maturze jest najważniejszym (bardzo często jedynym) kryterium branym pod uwagę przez uczelnie podczas procesu rekrutacji. Za przeprowadzenie tego egzaminu odpowiedzialna jest Centralna Komisja Egzaminacyjna. Na jej stronie internetowej możesz znaleźć wiele przydatnych informacji – www.cke.pl.
Egzamin maturalny mogą zdawać absolwenci:
- Liceów ogólnokształcących
- Techników.
Egzamin składa się z dwóch części – pisemnej i ustnej. Część pisemna to egzamin z języka polskiego, matematyki i języka obcego. Masz do wyboru:
- język angielski
- język francuski
- język niemiecki
- język rosyjski
- język hiszpański
- język włoski.
Egzamin pisemny jest sprawdzany przez egzaminatorów zewnętrznych. Egzamin ustny oceniają nauczyciele z Twojej szkoły. Obowiązkowo musisz zdawać język polski, matematykę i język obcy (jeden z powyższej listy). Każdy z tych przedmiotów musi być zaliczony przynajmniej na 30%. Podczas matury masz prawo zdawać także przedmioty dodatkowe. Możesz wybrać od 1 do 6 dodatkowych egzaminów. Od Ciebie zależy, czy będziesz je zdawał na poziomie podstawowym, czy rozszerzonym. Przedmioty, które możesz wybrać, to:
- biologia
- chemia
- filozofia
- fizyka i astronomia
- geografia
- historia
- informatyka
- język łaciński i kultura antyczna
- wiedza o społeczeństwie
- historia muzyki
- historia sztuki
- wiedza o tańcu
- język obcy nowożytny.
Jako przedmiot dodatkowy możesz także wybrać język polski, matematykę i ten sam język obcy, który zdawałeś jako przedmiot obowiązkowy. W takiej sytuacji przedmioty te zdajesz jako rozszerzone.
Więcej szczegółowych informacji na temat zasad zdawania matury i jej harmonogramu uzyskasz od swojego wychowawcy oraz od nauczycieli, którzy będą Cię przygotowywać do tego egzaminu z poszczególnych przedmiotów. Potrzebne informacje znajdziesz na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej.
Pamiętaj – jeśli masz jakieś wątpliwości, zawsze pytaj, sprawdzaj, weryfikuj informacje. Twój wychowawca, doradca zawodowy, pedagog szkolny na pewno chętnie wyjaśnią Twoje wątpliwości. To jest bardzo ważne, abyś decyzje o przedmiotach, które zamierzasz zdawać na maturze, podjął na podstawie prawdziwych i sprawdzonych informacji. Nie sugeruj się wyborami kolegów i koleżanek. Matura to bardzo indywidualna sprawa i każdy powinien być odpowiedzialny za swoje własne decyzje.
Krok 1 jest bardzo ważny. To on umożliwi Ci strategiczne zaplanowanie przygotowań. Trudno jest się szykować do drogi, jeśli nie wiemy, dokąd się wybieramy. Czasami decyzje
o wyborze przedmiotów na maturę podejmowane są na podstawie bardzo nieracjonalnych przesłanek. Niektórzy kierują się tym, co wybierają inni, niektórzy wybierają przedmioty modne i popularne, inni jeszcze chcą zdawać przedmioty postrzegane jako łatwe. Ty powinieneś się przede wszystkim zorientować, jakie przedmioty mogą Ci pomóc dostać się na wymarzony kierunek na wymarzonej uczelni. Matura nie jest celem ostatecznym. Matura jest etapem, przepustką do innych celów.
Krok 2. Najważniejsze na tym etapie jest to, abyś określił swoje cele i zastanowił się, co
i gdzie chcesz studiować. Poprzeglądaj informatory, strony internetowe uczelni, porozmawiaj ze znajomymi. Jeśli już wybierzesz konkretny kierunek i uczelnie, na których możesz go studiować, sprawdź wymagania rekrutacyjne. Uczelnie ogłaszają je najczęściej z rocznym wyprzedzeniem. Oznacza to, że powinieneś znać wymagania, które będą obowiązywać przy Twojej rekrutacji już na etapie podejmowania decyzji, jakie przedmioty i na jakim poziomie chcesz zdawać na maturze. Możesz się wówczas zastanowić, jakie przedmioty będą dla Ciebie konieczne i które mogą wzmocnić Twoje szanse na dostanie się na wybrany kierunek studiów. Idź też na „drzwi otwarte” organizowane przez uczelnię. To dobra okazja, aby nie tylko zobaczyć, jakie warunki studiowania proponuje uczelnia, ale przede wszystkim będziesz miał szansę porozmawiać z pracownikami i studentami.
Krok 3 to deklaracja, jakie przedmioty zamierzasz zdawać na maturze. Jeśli dobrze
zrealizujesz dwa poprzednie kroki, to ta decyzja nie musi być trudna. Po prostu przeanalizuj uzyskane informacje i zastanów się, czy jesteś w stanie podołać wszystkim planom i zamierzeniom. Uważaj, aby nie przeszarżować. Są osoby, które uważają, że im więcej przedmiotów na maturze, tym lepiej jest to postrzegane przez uczelnie, a następnie przez rynek pracy. To dość nierealne myślenie. Uczelnie kierują się wytycznymi rekrutacyjnymi, które są zamieszczane na stronach internetowych, a rynek pracy jest bardziej zainteresowany Twoimi rzeczywistymi kompetencjami i kwalifikacjami, a nie punktami uzyskanymi na maturze. Oczywiście wybierając przedmiot, który chcesz zdawać, możesz także kierować się swoimi zainteresowaniami i pasjami. Zastanów się tylko, czy na pewno starczy Ci czasu i sił na przedmioty, które są potrzebne i konieczne w perspektywie Twoich dalszych planów edukacyjnych.
Krok 4 polega na rozsądnym zaplanowaniu działań. Bardzo przydatny tu będzie kalendarz lub organizer. Możesz też opracować własny kalendarz dużego formatu, który wywiesisz w widocznym miejscu. Kalendarz pozwoli Ci dobrze rozplanować poszczególne działania w czasie. Pozwoli Ci także na bieżąco monitorować postępy i korygować ewentualne opóźnienia. Taki „rozkład jazdy na maturalny rok” warto opracować dla każdego przedmiotu, który zamierzasz zdawać na maturze.
Krok 5 to systematyczna praca nad realizacją planu. Masz kilka miesięcy na powtórki. Jeśli dobrze ten czas zaplanujesz i rozsądnie podzielisz materiał powtórkowy, to dajesz sobie szansę na to, że matura nie będzie Ci się kojarzyła z czymś przytłaczającym. To, jak będą wyglądały przygotowania, zależy w znacznym stopniu od Ciebie. Masz możliwość poćwiczenia takich umiejętności i cech, jak planowanie, dobra organizacja, samodyscyplina. Nie zostawiaj nauki na ostatnie tygodnie. Nie funduj sobie dodatkowego stresu.
Krok 6 mówi o tym, że powinieneś o siebie zadbać. Kilka spraw jest tutaj ważnych – odpoczynek, aktywność fizyczna, odpowiednie odżywianie i życzliwi ludzie wokół. Korzystaj ze wsparcia. Spotykaj się z przyjaciółmi. Zadbaj o aktywne spędzanie czasu wolnego. Dla niektórych może to być strata czasu, bo przecież wówczas mógłbyś się uczyć. Jednak jeśli będziesz zmęczony, to dalsza nauka będzie zwyczajnie nieefektywna. Wokół na pewno masz osoby, które chcą Ci pomóc. To mogą być rodzice, nauczyciele, przyjaciele. Jeśli chcesz, możesz uczyć się lub powtarzać materiał z kolegami i koleżankami z klasy. Jeśli doświadczasz jakichś trudności, matura wzbudza w Tobie dużo trudnych emocji, porozmawiaj o tym z kimś. I nie porównuj się z innymi. Matura to nie jest praca zespołowa. Jeśli znasz swój sposób uczenia się, znasz swoje mocne strony i ograniczenia, to zaplanuj swoje przygotowania tak, aby wykorzystać swoje zasoby maksymalnie. Jeśli wiesz, że stres Cię paraliżuje i boisz się egzaminów ustnych, zgłoś się z tym do psychologa lub pedagoga szkolnego. Na pewno wspólnie łatwiej będzie poszukać rozwiązań. Po prostu zadbaj o siebie.
Zastanówmy się teraz, jak możesz zaplanować swoje przygotowania do matury. Proponuję Ci kilka podstawowych kroków.
| Kiedy ? | Co? | |
| Krok 1 | II klasa liceum lub III technikum | Zastanów się, co chcesz studiować Zastanów się, dlaczego chcesz studiować ten kierunek |
| Krok 2 | II klasa liceum lub III technikum | Sprawdź, jakie uczelnie oferują kierunek, którym jesteś zainteresowany Porównaj oferty tych uczelni, wybierz te, które są dla Ciebie najkorzystniejsze Sprawdź wymagania rekrutacyjne! Uczelnie ogłaszają je najczęściej z rocznym wyprzedzeniem. Sprawdź, jakie egzaminy i na jakim poziomie są wymagane na wybranych przez Ciebie uczelniach |
| Krok 3 | Początek klasy maturalnej | Wybierz przedmioty, które chcesz zdawać na maturze |
| Krok 4 | Początek klasy maturalnej | Opracuj plan przygotowań. Zadania rozpisz na każdy miesiąc |
| Krok 5 | Klasa maturalna | Na bieżąco projektuj plany na każdy miesiąc i tydzień Zwracaj uwagę na tempo pracy i samodyscyplinę (pokus jest bardzo wiele) Nie odkładaj spraw problemowych na później. Jeśli czegoś nie rozumiesz, to na bieżąco proś o pomoc |
| Krok 6 | Klasa maturalna | Poszukaj wsparcia. Każdy potrzebuje kogoś, kto zrozumie i pomoże. Szczególnie, że przygotowania do matury bywają czasami stresujące |