Jak przygotować się do matury

Na początek trochę informacji podstawowych. Matura dawniej nazywana była „egzaminem doj­rzałości”. Skąd taka nazwa? W języku łacińskim słowo „maturus” oznacza dojrzały. Zakładano, iż osoba, która zda maturę, jest gotowa do podję­cia zadań zawodowych lub edukacyjnych typo­wych dla osób dorosłych. Współcześnie inaczej postrzega się ten egzamin. Egzamin maturalny to egzamin państwowy, który sprawdza wiadomości i umiejętności określone w standardach wyma­gań egzaminacyjnych. Twoi nauczyciele dobrze znają te wymagania i pewnie robią wszystko, aby dobrze Cię w tym zakresie przygotować.

Powszechnie uważa się, że matura świadczy o uzyskaniu wykształcenia średniego. Jest to błędne przekonanie. Dokumentem poświadczają­cym wykształcenie średnie jest świadectwo ukoń­czenia szkoły średniej. Matura jest natomiast przepustką na studia wyższe. Wynik uzyskany na maturze jest najważniejszym (bardzo często jedynym) kryterium branym pod uwagę przez uczelnie podczas procesu rekrutacji. Za przepro­wadzenie tego egzaminu odpowiedzialna jest Centralna Komisja Egzaminacyjna. Na jej stronie internetowej możesz znaleźć wiele przydatnych informacji – www.cke.pl.

Egzamin maturalny mogą zdawać absolwenci:

  • Liceów ogólnokształcących
  • Techników.

Egzamin składa się z dwóch części – pisemnej i ustnej. Część pisemna to egzamin z języka polskiego, matematyki i języka obcego. Masz do wyboru:

  • język angielski
  • język francuski
  • język niemiecki
  • język rosyjski
  • język hiszpański
  • język włoski.

Egzamin pisemny jest sprawdzany przez egzami­natorów zewnętrznych. Egzamin ustny oceniają nauczyciele z Twojej szkoły. Obowiązkowo musisz zdawać język polski, matematykę i język obcy (je­den z powyższej listy). Każdy z tych przedmiotów musi być zaliczony przynajmniej na 30%. Podczas matury masz prawo zdawać także przedmioty dodatkowe. Możesz wybrać od 1 do 6 dodatko­wych egzaminów. Od Ciebie zależy, czy będziesz je zdawał na poziomie podstawowym, czy roz­szerzonym. Przedmioty, które możesz wybrać, to:

  • biologia
  • chemia
  • filozofia
  • fizyka i astronomia
  • geografia
  • historia
  • informatyka
  • język łaciński i kultura antyczna
  • wiedza o społeczeństwie
  • historia muzyki
  • historia sztuki
  • wiedza o tańcu
  • język obcy nowożytny.

Jako przedmiot dodatkowy możesz także wybrać język polski, matematykę i ten sam język obcy, który zdawałeś jako przedmiot obowiązkowy. W takiej sytuacji przedmioty te zdajesz jako roz­szerzone.

Więcej szczegółowych informacji na temat zasad zdawania matury i jej harmonogramu uzyskasz od swojego wychowawcy oraz od nauczycieli, którzy będą Cię przygotowywać do tego egza­minu z poszczególnych przedmiotów. Potrzebne informacje znajdziesz na stronie Centralnej Ko­misji Egzaminacyjnej.

Pamiętaj – jeśli masz jakieś wątpliwości, zawsze pytaj, sprawdzaj, weryfikuj informacje. Twój wy­chowawca, doradca zawodowy, pedagog szkolny na pewno chętnie wyjaśnią Twoje wątpliwości. To jest bardzo ważne, abyś decyzje o przedmiotach, które zamierzasz zdawać na maturze, podjął na podstawie prawdziwych i sprawdzonych informacji. Nie sugeruj się wy­borami kolegów i koleżanek. Matura to bardzo indywidualna sprawa i każdy powinien być od­powiedzialny za swoje własne decyzje.

Krok 1 jest bardzo ważny. To on umożliwi Ci stra­tegiczne zaplanowanie przygotowań. Trudno jest się szykować do drogi, jeśli nie wiemy, dokąd się wybieramy. Czasami decyzje
o wyborze przed­miotów na maturę podejmowane są na podstawie bardzo nieracjonalnych przesłanek. Niektórzy kie­rują się tym, co wybierają inni, niektórzy wybierają przedmioty modne i popularne, inni jeszcze chcą zdawać przedmioty postrzegane jako łatwe. Ty powinieneś się przede wszystkim zorientować, jakie przedmioty mogą Ci pomóc dostać się na wymarzony kierunek na wymarzonej uczelni. Matura nie jest celem ostatecznym. Matura jest etapem, przepustką do innych celów.

Krok 2. Najważniejsze na tym etapie jest to, abyś określił swoje cele i zastanowił się, co
i gdzie chcesz studiować. Poprzeglądaj informatory, strony internetowe uczelni, porozmawiaj ze znajomymi. Jeśli już wybierzesz konkretny kie­runek i uczelnie, na których możesz go studiować, sprawdź wymagania rekrutacyjne. Uczelnie ogłaszają je najczęściej z rocznym wyprzedze­niem. Oznacza to, że powinieneś znać wymaga­nia, które będą obowiązywać przy Twojej rekru­tacji już na etapie podejmowania decyzji, jakie przedmioty i na jakim poziomie chcesz zdawać na maturze. Możesz się wówczas zastanowić, ja­kie przedmioty będą dla Ciebie konieczne i które mogą wzmocnić Twoje szanse na dostanie się na wybrany kierunek studiów. Idź też na „drzwi otwarte” organizowane przez uczelnię. To do­bra okazja, aby nie tylko zobaczyć, jakie warun­ki studiowania proponuje uczelnia, ale przede wszystkim będziesz miał szansę porozmawiać z pracownikami i studentami.

Krok 3 to deklaracja, jakie przedmioty zamie­rzasz zdawać na maturze. Jeśli dobrze
zrealizujesz dwa poprzednie kroki, to ta decyzja nie musi być trudna. Po prostu przeanalizuj uzyskane infor­macje i zastanów się, czy jesteś w stanie podołać wszystkim planom i zamierzeniom. Uważaj, aby nie przeszarżować. Są osoby, które uważają, że im więcej przedmiotów na maturze, tym lepiej jest to postrzegane przez uczelnie, a następnie przez rynek pracy. To dość nierealne myślenie. Uczelnie kierują się wytycznymi rekrutacyjnymi, które są zamieszczane na stronach internetowych, a rynek pracy jest bardziej zainteresowany Twoimi rzeczywistymi kompetencjami i kwalifikacjami, a nie punktami uzyskanymi na maturze. Oczywi­ście wybierając przedmiot, który chcesz zdawać, możesz także kierować się swoimi zainteresowa­niami i pasjami. Zastanów się tylko, czy na pew­no starczy Ci czasu i sił na przedmioty, które są potrzebne i konieczne w perspektywie Twoich dalszych planów edukacyjnych.

Krok 4 polega na rozsądnym zaplanowaniu dzia­łań. Bardzo przydatny tu będzie kalendarz lub or­ganizer. Możesz też opracować własny kalendarz dużego formatu, który wywiesisz w widocznym miejscu. Kalendarz pozwoli Ci dobrze rozplano­wać poszczególne działania w czasie. Pozwoli Ci także na bieżąco monitorować postępy i korygo­wać ewentualne opóźnienia. Taki „rozkład jazdy na maturalny rok” warto opracować dla każdego przedmiotu, który zamierzasz zdawać na maturze.

Krok 5 to systematyczna praca nad realizacją planu. Masz kilka miesięcy na powtórki. Jeśli do­brze ten czas zaplanujesz i rozsądnie podzielisz materiał powtórkowy, to dajesz sobie szansę na to, że matura nie będzie Ci się kojarzyła z czymś przytłaczającym. To, jak będą wyglądały przygo­towania, zależy w znacznym stopniu od Ciebie. Masz możliwość poćwiczenia takich umiejęt­ności i cech, jak planowanie, dobra organizacja, samodyscyplina. Nie zostawiaj nauki na ostatnie tygodnie. Nie funduj sobie dodatkowego stresu.

Krok 6 mówi o tym, że powinieneś o siebie za­dbać. Kilka spraw jest tutaj ważnych – odpoczy­nek, aktywność fizyczna, odpowiednie odżywia­nie i życzliwi ludzie wokół. Korzystaj ze wsparcia. Spotykaj się z przyjaciółmi. Zadbaj o aktywne spędzanie czasu wolnego. Dla niektórych może to być strata czasu, bo przecież wówczas mógł­byś się uczyć. Jednak jeśli będziesz zmęczony, to dalsza nauka będzie zwyczajnie nieefektywna. Wokół na pewno masz osoby, które chcą Ci po­móc. To mogą być rodzice, nauczyciele, przyjacie­le. Jeśli chcesz, możesz uczyć się lub powtarzać materiał z kolegami i koleżankami z klasy. Jeśli doświadczasz jakichś trudności, matura wzbu­dza w Tobie dużo trudnych emocji, porozmawiaj o tym z kimś. I nie porównuj się z innymi. Matu­ra to nie jest praca zespołowa. Jeśli znasz swój sposób uczenia się, znasz swoje mocne strony i ograniczenia, to zaplanuj swoje przygotowania tak, aby wykorzystać swoje zasoby maksymalnie. Jeśli wiesz, że stres Cię paraliżuje i boisz się eg­zaminów ustnych, zgłoś się z tym do psychologa lub pedagoga szkolnego. Na pewno wspólnie łatwiej będzie poszukać rozwiązań. Po prostu zadbaj o siebie.

Zastanówmy się teraz, jak możesz zaplanować swoje przygotowania do matury. Proponuję Ci kilka podstawowych kroków.

 Kiedy ?Co?
Krok 1II klasa liceum lub III technikumZastanów się, co chcesz studiować
Zastanów się, dlaczego chcesz studiować ten kierunek
Krok 2II klasa liceum lub III technikumSprawdź, jakie uczelnie oferują kierunek, którym jesteś zainteresowany
Porównaj oferty tych uczelni, wybierz te, które są dla Ciebie najkorzyst­niejsze
Sprawdź wymagania rekrutacyjne! Uczelnie ogłaszają je najczęściej
z rocznym wyprzedzeniem. Sprawdź, jakie egzaminy
i na jakim poziomie są wymagane na wybranych przez Ciebie uczelniach
Krok 3Początek klasy maturalnejWybierz przedmioty, które chcesz zdawać na maturze
Krok 4Początek klasy maturalnejOpracuj plan przygotowań. Zadania rozpisz na każdy miesiąc
Krok 5Klasa maturalnaNa bieżąco projektuj plany na każdy miesiąc i tydzień
Zwracaj uwagę na tempo pracy i samodyscyplinę (pokus jest bardzo wie­le)
Nie odkładaj spraw problemowych na później. Jeśli czegoś nie rozumiesz, to na bieżąco proś o pomoc
Krok 6Klasa maturalnaPoszukaj wsparcia. Każdy potrzebuje kogoś, kto zrozumie i pomoże. Szczególnie, że przygotowania do matury bywają czasami stresujące